Biểu đồ nhân quả là gì? Lập biểu đồ nhân quả như thế nào?

Sơ đồ nguyên nhân và kết quả là một sơ đồ biểu thị mối quan hệ có ý nghĩa giữa một nguyên nhân và một kết quả. Nó còn được gọi là Sơ đồ/ Biểu đồ xương cá.

Biểu đồ nguyên nhân và kết quả trong 7 công cụ QC

– Đó đại diện cho mối quan hệ có ý nghĩa giữa một nguyên nhân và một kết quả.

– Đây là một công cụ rất tốt để phân tích nguyên nhân gốc rễ và là một phần của 7 Công cụ kiểm soát chất lượng cơ bản.

– Tiến sĩ Kaoru Ishikawa đã phát triển nó vào năm 1943 trong khi tư vấn cho xưởng thép của Kawasaki tại Nhà máy đóng tàu Kawasaki, vì vậy Tiến sĩ Joseph M. Juran đã đặt tên cho nó là “Ishikawa”.

– Sơ đồ này còn được gọi là “Xương cá” vì nó trông giống như xương của cá.

Khi nào chúng ta có thể sử dụng biểu đồ Xương cá hay biểu đồ Ishikawa?

– Khi xác định nguyên nhân gây ra vấn đề (sự cố)

– Xác định tất cả các nguyên nhân gốc rễ có khả năng góp phần gây ra sự cố (rắc rối)

– Đặc biệt là khi suy nghĩ của các thành viên một nhóm khác nhau

– Công cụ này rất hữu ích trong Dự án Six Sigma

Bốn bước để xây dựng biểu đồ nhân quả

Bốn bước được đề cập dưới đây

1. Nêu tác động hoặc vấn đề không mong muốn
2. Xác định các nhóm nguyên nhân chính
3. Sắp xếp nguyên nhân và nguyên nhân phụ có liên quan
4. Xác định các nguyên nhân gốc rễ tiềm năng

Bước 1. Nêu tác động hoặc vấn đề không mong muốn

– Trước hết, chúng tôi sẽ đề cập đến tác động hoặc vấn đề không mong muốn và vẽ một trục xương sống cùng các đường thẳng.

– Sau đó xác định và trình bày một vấn đề (tác động).

– Viết vấn đề vào giữa bên phải của biểu đồ hoặc bảng trắng.

– Vẽ một hộp bao quanh vấn đề và một mũi tên ngang chạy đến nó.

– Để hiểu rõ hơn, chúng tôi lấy một ví dụ để phân tích nguyên nhân gốc rễ cho việc này, chúng tôi sẽ vẽ sẳn đường trục và đường thẳng như được đề cập trong hình dưới đây.

Bước 2. Xác định các nhóm nguyên nhân chính

Trong bước thứ hai, các thành viên trong nhóm nghĩ ra các loại nguyên nhân chính có liên quan đến vấn đề

Biểu đồ nhân quả trong ngành sản xuất

– Đối với ngành sản xuất, nó là “6M”.

– Trong ngành sản xuất “6M” là viết tắt của:

• Người (Man)
• Máy móc (Machine)
• Vật liệu (Material)
• Phương pháp (Method)
• Đo lường (Measurement)
• Môi trường (Enviroment)

Biểu đồ nhân quả trong ngành thương mại

– Đối với ngành thương mại, “6M” được thay thế bằng “8P”

• Sản phẩm/ dịch vụ (Product)
• Giá (Price)
• Khuyến mãi (Promotion)
• Địa điểm (Place)
• Quá trình (Process)
• Con người (People)
• Dữ liệu vật lý (Physical evidence)
• Hiệu suất (Performance)

Biểu đồ nhân quả trong ngành dịch vụ

– Đối với ngành dịch vụ, “6M” được thay thế bằng “4S”

• Vùng lân cận (Surrounding)
• Các nhà cung cấp (Suppliers)
• Hệ thống (Systems)
• Kỹ năng (Skills)

Ta hãy lấy một ví dụ về xe hơi để hiểu hơn khái niệm phân tích nguyên nhân gốc rễ, phân tích trên 6M sau đó sẽ xóa những “M” không liên quan khỏi “6M”.

Bước 3. Sắp xếp nguyên nhân và nguyên nhân phụ có liên quan

– Chúng ta sẽ tiếp tục phân tích các vấn đề gây nên khả năng hoạt động kém của xe hơi.

– Viết các loại nguyên nhân là các nhánh từ mũi tên chính.

– Nghĩ đến tất cả những nguyên nhân ban đầu của vấn đề.

– Lý do tại sao điều này xảy ra? Khi mỗi ý kiến được đưa ra, người hướng dẫn viết nó như một nhánh vào danh mục phù hợp.

– Nghiên cứu tất cả các nguyên nhân có thể liên quan đến tình trạng hoạt động kém của xe như được đề cập dưới đây:

• Điều chỉnh bộ chế hòa khí
• Lốp không săm
• Bảo trì kém
• Thói quen lái xe kém
• Không có nhận thức
• Bôi trơn không đúng cách
• Hỗn hợp nhiên liệu sai
• Dầu động cơ không phù hợp
• Chuyển số không theo trình tự
• Chuyển số sai
• Lái xe quá nhanh

Bước 4. Xác định nguyên nhân gốc rễ tiềm năng

– Tiếp tục hỏi “Tại sao điều này xảy ra?” đối với mỗi nguyên nhân.

– Viết tất cả những gì thu thập được vào nhánh chính và nhánh phụ.

– Tiếp tục hỏi tại sao và đào sâu hơn mức độ nguồn gốc của vấn đề.

– Sau khi xác định tất cả các khả năng, chúng ta sẽ rút ra được lý do cho việc tiết kiệm xăng là việc bảo dưỡng xe kém mà bạn có thể dễ dàng hiểu được từ ví dụ dưới đây.

Lợi ích của biểu đồ nhân quả (Biểu đồ Ishikawa)

– Giúp xác định nguyên nhân gốc rễ.

– Tăng kiến thức.

– Khuyến khích tham gia hoạt động nhóm.

– Một công cụ tốt để động não.

– Xác định các khu vực cụ thể để thu thập dữ liệu.